Geen testament aanwezig
Als je niets geregeld hebt dan val je terug op het wettelijk erfrecht. Dit houdt heel kort in dat alles naar de langstlevende gaat en kinderen een vordering krijgen op moeder/vader. Dit geldt NIET automatisch voor samenwonenden, want die erven dus NIET automatisch van elkaar. Als je dit dus wel wilt moet je een testament op laten stellen. Dit is persoonlijk en persoonsgebonden.
Alles wat afwijkt van wat hiervoor geschreven is zal moeten worden vastgelegd in een testament.
Moet je dan altijd een testament op laten maken? Nee zeker niet, maar laten wij het wel eerst met elkaar bspreken of dit in jouw specifieke situatie het geval is.
De grootste misvattingen die ik ben tegengekomen zijn:
- Uitstellen: 'Ik ben nog jong genoeg, ik doe het later wel.'
- Aanname: 'Ik hoef geen testament. Alles is geregeld nu ik getrouwd ben.'
- Onjuiste overtuiging: 'Ik heb geen vermogen en op mijn huis zit alleen maar schuld.'
- Slordig: 'Geen idee eigenlijk hoe de begunstiging op mijn levensverzekering is geregeld.'
- Onderlinge afspraken: 'Dat zit wel goed. Dat heb ik met mijn ouders onderling al geregeld, dat hebben we zo afgesproken.
Wel een testament aanwezig
Zo ja, hoe oud is dit testament? Weet je wat er in staat? Weet je wat je zou moeten betalen aan erfblasting (indicatief) bij een onverhoopt overlijden? Heb je die middelen al vrij om te kunnen betalen aan de belastingdienst of moeten wij daar apart iets voor regelen in de vorm van een overlijdensrisicoverzekering?
Regelmatig zie ik cliënten van mij met een testament van voor 2010 bij wie het nieuwe erfrecht ongunstig uitpakt. Er moeten extra kosten gemaakt worden om de nalatenschap af te wikkelen of zij moeten direct al erfbelasting betalen. Zelfs als het vermogen bijvoorbeeld ‘vastzit’ in het huis. Dit is natuurlijk wat je juist niet moet willen. In dit geval is flexibiliteit zo belangrijk en om die reden is mijn advies echt om hier aandacht aan te besteden om op deze manier vervelende verrassingen voor te zijn.
Wetswijzigingen
De afgelopen jaren zijn diverse wetten herzien. In 2003 werd in het erfrecht een langstlevende regeling ingevoerd en in 2010 paste de overheid de Successiewet aan. In deze wet wordt de erfeblasting geregeld. Hierdoor veranderden de belastingtarieven en belastingvrije ruimte. Overigens worden deze bedragen jaarlijks aangepast. Zeker voor mensen met grotere vermogens kan dit een behoorlijke impact hebben op de liquiditeiten in privé/bv en op de uitkomst van hun financiële toekomstplanning.
Tot 2003: vruchtgebruik voor de langstlevende
Tot 2003 bestond er geen langstlevende regeling en bedachten notarissen zelf oplossingen. Vaak stelden ze voor de langstlevende een vruchtgebruik van de spullen en het vermogen voor. Op deze manier kon en kan de achtergebleven echtgeno(o)t(e) de spullen en het geld blijven gebruiken en eventueel opmaken. Na het overlijden moet zo’n regeling in het testament nog wel juridisch worden uitgevoerd. Om het vruchtgebruik juridisch uit te voeren, moet de notaris dan een extra akte opstellen na het overlijden van de eerste echtgeno(o)t(e). Dit brengt extra kosten met zich mee. Bovendien heb je bij deze regeling altijd de medewerking van de kinderen nodig. Ze moeten bijvoorbeeld een handtekening zetten als de langstlevende het huis verkoopt. Dankzij de langstlevende regeling uit 2003 gaat sindsdien alles automatisch naar de langstlevende en is geen extra akte meer nodig. Let op: Dit geldt alleen niet als je nog een testament met een vruchtgebruikregeling hebt. Dan blijft dit testament geldig totdat je het herziet, ondanks dat de wet is gewijzigd.
Langstlevende regeling sinds 2003
De langstlevende regeling uit 2003 zorgt ervoor dat je alle bezittingen krijgt, nadat uw echtgeno(o)t(e) c.q. partner is overleden. Om als partner te kwalificeren moet er wel sprake zijn van geregistreerd partnerschap. De kinderen erven dus wel, maar kunnen hun erfdeel pas opeisen nadat de langstlevende ouder is overleden. Als samenwonenden erf je niet automatisch. Dit moet echt zijn vastgelegd in jouw testament.
Erfenis slim verdelen voor een gunstig belastingtarief
Heel belangrijk is het dus om te bekijken hoe flexibel jouw testament nu eigenlijk is. Je kunt namelijk de mogelijkheid opnemen om de erfenis anders te verdelen. Dat kan fiscaal gunstig zijn. Bijvoorbeeld als je het deel voor jouw partner groter wilt maken, zodat de erfenis van de kinderen binnen het belastingvrije deel blijft. Met een flexibel testament kun je ook de langstlevende de vrijheid geven om tegen die tijd te kiezen wat belangrijker is: zorgen dat de erfgenamen zo min mogelijk erfbelasting betalen als je er beiden niet meer bent of de eigen bijdrage in de zorg verlagen.
Ik kan een testamentenvergelijking maken van je/jullie huidige testament(en) ten opzichte van een testament waarin jouw/jullie wensen en doelstellingen zijn verwerkt en daarmee laten zien wat er eventueel aan erfbelasting bespaard kan worden. Tevens geef ik aanbevelingen aan je/jullie mee om met de notaris te bespreken.
Schenken, voordat de erfenis opgaat aan zorgkosten
Sinds 2013 bepaalt de wet dat eventuele zorgkosten niet alleen afhangen van jouw inkomen, maar ook van jouw vermogen. Bij sommige klanten liep de eigen bijdrage in 2015 op tot bijna € 2.300 per maand. In zo’n geval kan het verstandig zijn om alvast een schenking te doen aan familieleden of bijvoorbeeld een goed doel. Hierdoor verklein je het privévermogen, waardoor ook de eigen bijdrage omlaag kan gaan. Bovendien profiteren jouw kinderen of het goede doel alvast van jouw spaargeld, voordat je het zelf eerst moet ‘opeten’.
Andere veelgestelde vragen
- Heb ik het financieel goed geregeld als er plotseling iets met mij gebeurd?
- Hoe kan ik het beste mijn vermogen schenken aan mijn kinderen op termijn en hoe moet ik dit laten vastleggen bij de notaris of bij de belastingdienst?
- Wat moet ik regelen voor het geval ik wilsombekwaam wordt? Denk aan een langdurig ziekbed, maanden in het buitenland of dementie?
- Hoe borg ik de continuïteit binnen mijn bedrijf als er iets met mij gebeurd? Niet alleen voor mijn man/vrouw maar ook voor mijn zakenpartner?